Na drugim brzegu antropocienia – Spotkanie Artystyczne Borowo 2023

,,Natura nie jest fizycznym miejscem, do którego można się udać, ani skarbem, który można ogrodzić lub obwałować, ani esencją do ratowania lub pogwałcenia.’’

Donna J. Haraway ,,The Promisees of Monsters A Regenerative Politics for Inappropriate/d Others’’

„Niezgoda na okrajanie człowieka – czyli siebie – do jakichś ról, cyfr, matematyki, jest szukaniem wolności. Interesujące są paradoksy, wyjątki, rzeczy, które się kłócą z tym świadomym, trzeźwym widzeniem opisowym. Bo ono tak naprawdę niczego nie opisuje.”

Roman Stańczak

Jaka jest sztuka po końcu świata? Jaki byłby świat po końcu sztuki? W trzeciej dekadzie XXI w. powiedzieć można, że obydwa pytania są mocno ,,na bieżąco’’. Jesteśmy w trakcie szeregów kryzysów klimatycznych, doświadczeni przez pandemię COVID-19, która sparaliżowała świat, w trakcie wojny w Ukrainie, kryzysu kultury i zapaści demograficznej dotyczącej krajów Zachodu, kryzysu demokracji. W sztuce znajdujemy się na krańcu ,,po-nowoczesności’’, pesymiści mówią, że w zasadzie wszystko już było, a optymiści, że trudno wymyśleć coś nowego. Masa twórców, świat sztuki radykalnie zaczyna się polaryzować, żyjąc w bańkach, które sobie sami tworzą.

Czy możliwe jest w obliczu współczesnego świata i jego potrzeb zdefiniowanie na nowo pojęcia sztuki? Jaką rolę powinni przyjąć artyści wobec nadprodukcji wszystkiego, począwszy od zdjęć na Instagramie i Tik Toku, kończąc na plamie śmieci na Pacyfiku, której powierzchnia jest 5 razy większa od Polski? Żyjemy w świecie bez ram, co jest jednoznaczne z tym, że sama sztuka również już dawno z nich wyszła. I warto zaznaczyć, że obecnie sztuka na większą skalę niż to wcześniej bywało za wszelką cenę stara się schlebiać, wchodzić w relację z tym, co dawniej uchodziło raczej za ludyczną rozrywkę, by w tej turbowidowiskowej formie „wypowiedzieć” oczywistości. Wobec powyższego warto spojrzeć na obecną aktywność artystyczną przez pryzmat kosmicznego „my”, na kłopoty z dzisiejszą sztuką, które w gruncie rzeczy są problemami cywilizacji. Jak zwraca uwagę Andrzej Marzec, nie wiemy o jakim „my” mówimy i jaka wspólnota kryje się w rzeczywistości po człowieku. Poznański kulturoznawca zwraca również uwagę na to, że żyjemy w antropocieniu, epoce skompromitowanego pojęcia anthropos, które nie reprezentuje dziś większości, ale nadal trzyma nas w szachu.

Chcielibyśmy, aby spotkanie w Koninie było próbą poszerzenia granic rozumowania współczesności i problemów, które za nią stoją oraz odnalezienia w tym wszystkim miejsca artysty i sztuki.

                                                                                   Robert Brzęcki, Marcin Derda

W spotkaniu udział wezmą: Grażyna Jaskierska-Abrzykowska, Maciej Abrzykowski, Katarzyna Bogusz, Marcin Derda, Jerzy Kosałka, Anna Markowska, Danka Milewska, Tomasz Opania, Grzegorz Pleszyński, Marek Sienkiewicz.